Mục lục bài viết
Khi làm việc với một trang web, bạn nghĩ ai là người chịu trách nhiệm về nó? Chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay tới một nhà phát triển web (Web Developer) phải không? Tuy nhiên, người chịu trách nhiệm từ A đến Z trong việc phát triển website không phải Web Developer mà là Full Stack Developer hay Lập trình viên Full Stack. Hôm nay hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về các kỹ năng, mô tả công việc và cách bạn có thể làm để trở thành một lập trình viên Full Stack nhé.
» Tham khảo: Việc làm IT lương cao
Lập trình viên Full Stack là người làm việc với cả giao diện mặt trước (front-end) và mặt sau (back-end) của ứng dụng web. Cụ thể:
Front-end chịu trách nhiệm về giao diện trực quan của trang web, tức là phần mà người dùng nhìn thấy được. Mọi thứ trên một trang từ logo, đến thanh tìm kiếm, các nút, màu sắc, bố cục tổng thể và cách người dùng tương tác với trang đều thuộc về trách nhiệm của nhà phát triển front-end.
Các nhà phát triển giao diện người dùng luôn phải đảm bảo rằng trang web hiển thị tốt trên tất cả các thiết bị, bao gồm: Điện thoại, máy tính bảng, PC và máy tính xách tay. Điều này được gọi là Responsive Web Design.
Back-end đề cập đến phần của ứng dụng mà người dùng không nhìn thấy. Các nhà phát triển back-end tập trung vào logic của trang web, tạo máy chủ, làm việc với cơ sở dữ liệu và API (Giao diện lập trình ứng dụng).
Ví dụ: Nội dung và bố cục của một biểu mẫu sẽ được tạo ở phía máy khách, nhưng khi người dùng gửi thông tin của họ qua biểu mẫu thì thông tin đó sẽ được xử lý ở phía máy chủ (phần cuối).
Nếu bạn vẫn chưa hiểu Front-end là gì, Back-end là gì thì hãy tưởng tượng Full Stack giống là một nhà hàng. Khi đó:
- Front-end bao gồm các khu vực chỗ ngồi được trang trí đẹp mắt, nơi khách hàng thưởng thức đồ ăn của họ.
- Back-end bao gồm khu vực nhà bếp và khu lưu trữ nguyên liệu tươi sống. Những khu này thường được ẩn khỏi tầm nhìn của khách hàng.
- Các đầu bếp (nhà phát triển) thu thập nguyên liệu được lưu trữ trong tủ đựng thức ăn (cơ sở dữ liệu) và thực hiện một số thao tác trong nhà bếp (máy chủ), sau đó phục vụ các món ăn (thông tin) đã được chuẩn bị đầy đủ cho khách hàng (người dùng).
Trách nhiệm chính của Lập trình viên Full Stack bao gồm thiết kế tương tác của người dùng trên trang web, phát triển máy chủ và cơ sở dữ liệu cho chức năng trang web. Bao gồm:
- Phát triển giao diện người dùng với sự trợ giúp của các framework, thư viện HTML/CSS và JavaScript
- Thiết kế phần phụ trợ của ứng dụng
- Tạo cơ sở dữ liệu và máy chủ: Các hệ thống này phải phải hoạt động liên tục và có khả năng phục hồi khi ngừng hoạt động.
- Đảm bảo khả năng tương thích đa nền tảng: Các ứng dụng phải chạy trơn tru trên tất cả các hệ điều hành như Windows, MacOS và Linux.
- Phát triển API: Các API này thực hiện các tác vụ quan trọng như tìm nạp dữ liệu từ máy chủ.
- Xây dựng các ứng dụng đáp ứng yêu cầu của khách hàng và người dùng.
» Xem mô tả công việc của: Kỹ sư phần mềm
Bây giờ bạn đã biết công việc của một lập trình viên Full Stack là gì rồi, tiếp đến hãy xem xét các kỹ năng cần thiết để trở thành một Full Stack Developer nhé.
Một số người lập luận rằng bạn cần có bằng đại học về khoa học máy tính hoặc các lĩnh vực liên quan thì mới trở thành nhà phát triển Full Stack được. Tuy nhiên, có không ít nhà phát triển đã trở nên cực kỳ thành công mà không cần học 4 năm đại học. Trên thực tế, bạn có thể học đại học hoặc học việc ở các trung tâm đào tạo lập trình đều được, miễn sao bạn thành thạo kiến thức chuyên môn và làm việc tốt về:
- HTML: Hypertext Markup Language - HTML là một loại ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản. Nó chịu trách nhiệm hiển thị nội dung trên trang như các nút, liên kết, tiêu đề, đoạn văn và danh sách.
- CSS: CSS là viết tắt của Cascading Style Sheets, chịu trách nhiệm về phong cách trang web của bạn, bao gồm: màu sắc, bố cục và hoạt ảnh. Nó làm cho nội dung trên trang web trở nên đẹp mắt hơn.
- JavaScript và các framework phía máy khách: JavaScript là ngôn ngữ lập trình phía máy khách được sử dụng để tăng cường tương tác của người dùng với ứng dụng. Nó cung cấp một số thư viện và framework như React, Angular, Vue và JQuery. Một nhà phát triển Full Stack cần phải thành thạo một hoặc nhiều công cụ này.
- Khung CSS, Thư viện và Bộ tiền xử lý (Preprocessors): Những công cụ này được tạo ra để giúp tăng tốc quá trình phát triển. Thay vì viết tất cả CSS tùy chỉnh, bạn có thể sử dụng danh mục các lớp CSS của khung trong các trang web của mình.
Không cần phải học tất cả, nhưng đây là danh sách một số framework mà bạn nên học: Bootstrap, Tailwind CSS, Bulma, Materialize Css, Semantic UI. Các bộ tiền xử lý như Less hay Sass cho phép bạn thêm logic và chức năng vào CSS. Những công cụ này sẽ làm cho cấu trúc CSS của bạn dễ làm việc hơn rất nhiều.
- JavaScript và các môi trường của nó như NodeJS hoặc ExpressJS. Trong đó NodeJS là môi trường runtime đa nền tảng, sử dụng mã nguồn mở, cho phép các nhà phát triển tạo các công cụ phía máy chủ và các ứng dụng JavaScript.
- Java
- Python: Đây là ngôn ngữ được sử dụng phổ biến nhất nhờ vào tính linh hoạt và dễ sử dụng. Các nhà phát triển thường sử dụng các framework Python như Django và Flask để phát triển back-end. Trong đó Django là một framework Python cấp cao cho phép phát triển nhanh các trang web.
- C#: Ngôn ngữ C# được sử dụng nhiều nhất trong chương trình lập trình back-end trong môi trường Windows.
- Các ngôn ngữ khác bao gồm PHP, Perl và Ruby.
Điều quan trọng đối với nhà phát triển Full Stack là biết cách làm việc với cơ sở dữ liệu. Cơ sở dữ liệu trong ứng dụng web là nơi lưu trữ và sắp xếp dữ liệu dự án của bạn.
Một số hệ thống quản lý CSDL được sử dụng phổ biến là:
- MySQL
- SQL
- PostgreSQL
- MongoDB
- Oracle Database
Kiểm soát phiên bản là một cách để theo dõi và quản lý các thay đổi đối với mã code của dự án.
Git là một phần mềm phổ biến mà bạn có thể sử dụng để theo dõi mã của mình.
Nếu bạn làm lộn xộn nhiều thứ trong đoạn code của mình, bạn có thể sử dụng Git để quay lại phiên bản code trước đó thay vì viết lại mọi thứ theo cách thủ công.
Học Git cũng cho phép bạn cộng tác với những người khác trong nhóm và thực hiện các thay đổi đối với cùng một cơ sở mã từ các vị trí khác nhau.
Chúng tôi khuyên bạn nên bắt đầu tìm hiểu Git và sử dụng dịch vụ như GitHub để lưu trữ các dự án cá nhân của bạn.
Nền tảng lưu trữ web cho phép bạn triển khai sản phẩm của mình trên nhà cung cấp dịch vụ đám mây để người dùng có thể truy cập sản phẩm đó từ www.
Những dịch vụ phổ biến bao gồm: Google Cloud Platform, Amazon Web Services, Heroku và Microsoft Azure.
Khi bạn đang phát triển ứng dụng của mình, chắc chắn sẽ có lỗi cần phải sửa xuất hiện trong đoạn code của bạn. Debug là hành động truy tìm các lỗi đó và sửa chúng.
Kiểm thử cũng là một kỹ năng quan trọng khác mà bạn phải học nếu muốn trở thành lập trình viên Full Stack. Nếu không chạy thử, bạn sẽ không biết đoạn code mà mình vừa tạo có đang phản hồi đúng những gì bạn cần hay không.
Một Full Stack Developer cũng cần sở hữu một số kỹ năng mềm cơ bản như:
- Sáng tạo: Suy cho cùng mục tiêu cuối cùng của một nhà phát triển là tạo ra sản phẩm thu hút người dùng mục tiêu. Thế nên khả năng sáng tạo là yếu tố không thể thiếu đối với một Full Stack Developer.
- Kỹ năng lập kế hoạch: Nhà phát triển luôn phải lập kế hoạch chiến lược từ giai đoạn thiết kế, đến giai đoạn phát triển và triển khai.
- Kỹ năng phân tích: Đúng như tên gọi, kỹ năng này giúp nhà phát triển phân tích thông tin một cách chính xác và đưa ra các quyết định hợp lý dựa trên dữ liệu có sẵn nhằm tối đa hóa hiệu quả.
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Đây được xem như kỹ năng quan trọng nhất đối với bất kỳ nhà phát triển nào. Điều quan trọng là bạn phải biết cách chia nhỏ sự cố thành các phần nhỏ hơn có thể quản lý được và khắc phục sự cố trong các ứng dụng web này.
Hy vọng rằng bài viết về Lập trình viên Full Stack này sẽ giúp ích cho những bạn đang muốn học hỏi thực tế nâng cao về các công nghệ Full Stack và có thể bắt đầu sự nghiệp từ nó. Tất nhiên, việc trở thành nhà phát triển Full Stack không phải chuyện ngày một ngày hai. Bạn sẽ phải mất nhiều năm kinh nghiệm và không ngừng học hỏi thì mới đạt được những kỹ năng và kiến thức cần thiết để thành công trong lĩnh vực này. Nhưng nếu bạn đam mê phát triển web và sẵn sàng làm việc chăm chỉ thì điều đó chắc chắn có thể đạt được.